Son 5 yılda global nükleer güç yatırımlarında Çin ve Rusya’nın baskın pozisyonu dikkat çekiyor. 2020-2024 yılları ortasında üretimine başlanan 38 nükleer reaktörün tamamı Çin yahut Rusya dizaynıyla inşa ediliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) datalarına nazaran, geçen yıl devreye alınan 7 gigavatlık nükleer güç kapasitesi, bir evvelki yıla kıyasla yüzde 33 artış gösterdi ve küresel nükleer enerji kurulu gücü 420 gigavata ulaştı.
2023 yılında tamamlanan 6 büyük ölçekli reaktör Çin, Fransa, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD’de inşa edilirken, global çapta yeni projelerin tamamının Çin yahut Rusya kaynaklı olduğu görülüyor.
Çin ve Rusya’nın global nükleer liderliği güçleniyor
2020’de başlatılan 5 nükleer reaktör projesinden 4’ü Çin, 1’i Rusya dizaynına sahipti. 2021’de bu sayı 17’ye yükseldi ve 6’sı Rus, 4’ü Çin tasarımı olarak kaydedildi. 2022’de başlanan 8 yeni reaktörden 5’i Rus, 3’ü Çin üretimi olurken, 2023’te 6 yeni reaktörün 5’i Çin, 1’i Rusya dizaynına sahipti.
2024 yılında ise 9 yeni nükleer reaktörün inşasına başlandı. Bu projeler ortasında Çin, 6 yeni reaktörle global liderliğini pekiştirirken, Pakistan, Çin tasarımı üçüncü jenerasyon bir reaktörün inşasına başlayan birinci ülke oldu. Mısır ve Rusya da geçtiğimiz yıl birer yeni reaktör projesine start verdi.
Bu bilgiler, 2020-2024 devrinde Çin’in 23, Rusya’nın ise 15 yeni nükleer reaktörün üretimine başladığını ortaya koyuyor. Son yıllarda Çin’in nükleer yatırımlardaki tartısının süratle arttığı, Rusya’nın ise global pazardaki pozisyonunu koruduğu gözlemleniyor.
Dünya genelinde 62 nükleer reaktör inşaatı sürüyor
Halihazırda 15 ülkede toplam 70 gigavat kapasiteli 62 nükleer reaktörün imali devam ediyor. Bu projelerde en büyük hisse, global çapta üretimi süren nükleer kapasitenin yaklaşık yarısını oluşturan Çin’e ilişkin.
Düşük emisyonlu elektrik kaynaklarından biri olarak görülen nükleer güç, global elektrik arzının yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor. Uzmanlar, 2024 yılında faaliyetteki 420 nükleer reaktörün ürettiği elektriğin rekor düzeye ulaşacağını öngörüyor.
Öte yandan, mevcut nükleer güç altyapısının büyük kısmı gelişmiş ekonomilerde bulunsa da, Çin’in 33 gigavatlık yeni kapasite yatırımıyla global nükleer güç haritasının değişeceği kestirim ediliyor.
